اڳوڻي دور ۾ پيمرا آرڊر سان هڪدم ميڊيا تي پابنديون لڳايون ويون، پيمرا (ترميمي) بل 2023ع سڀني صحافتي تنظيمن جي مشاورت سان تيار ڪيو ويو، صحافين جي حق لاءِ اسان گڏجي ويٺاسين، ميڊيا کي فيصلي سازي جو اختيار ڏنو ويو: مريم اورنگزيب

اسلام آباد -22 جولاءِ (اي پي پي) سڌ سماءَ واري وفاقي وزير مريم اورنگزيب چيو آهي، ته اڳوڻي دور ۾ پيمرا آرڊر سان هڪدم مي??يا تي پابنديون لڳايون ويون، پي ٽي آءِ دور ۾ پي ايم ڊي اي جو ڪارو قانون آڻڻ جي ڪوشش ڪئي وئي، جنهن جي ??ڀني سياسي پارٽين ۽ مي??يا تنظيمن مخالفت ڪئي، پيمرا (ترميمي) بل 2023ع سڀني صحافتي تنظيمن جي مشاورت سان تيار ڪيو ويو، صحافين جي ??ق لاءِ اسان گڏجي ويٺاسين،ميڊيا پاڻ ان بل ۾ پنهنجي ??ميواري جو تعين ڪيو آهي، اهو بل حڪومت جو نه اهو پاڪستان ۽ پاڪستان جي ??وام، مي??يا ۽ صحافين جو بل آهي جنهن ۾ صحافين جي ??قن کي محفوظ بڻايو ويو آهي، ان ۾ صحافي تنظيمن جي نمائندگي شامل آهي، جنهن ۾ مي??يا کي فيصلي سازي جو اختيار ڏنو ويو آهي. پريس ڪانفرنس کي خطاب ڪندي وفاقي وزير چيو ته پاڪستان ۾ پيمرا جا لائيسنس يافته 140 چينل آهن، انهن ۾ 35 نيوز ۽ ڪرنٽ افيئرز، 52 تفريحي چينل، 25 ريجنل چينل، نان ڪمرشل ۽ ايجوڪيشن جا 6، اسپورٽس جا 5، هيلٿ ۽ ايگرو جا 7 چينل، ايجوڪيشن ڪمرشل جا 10 چينل شامل آهن. پيمرا آرڊيننس 2002ع کان پوءِ اڄ 2023ع آهي جتي مي??يا اندر ايتري چٽاڀيٽي پيدا ٿي چڪي آهي ته ان ۾ مختلف چينلز اچي ويا آهن، اسان سڀئي سوشل مي??يا جي هڪ نئين دور مان گذري رهيا آهيون، جتي اظ??ار راءِ لاءِ پليٽ فارم متعارف ٿي چڪا آهن. اهي سڀئي چينل سائبر اسپيس ۽ سوشل مي??يا تي موجود آهن. هن چيو ته گذريل چئن سالن جي ??ور ۾ مي??يا تي سينسرشپ رهي، مي??يا جي ??بان بند ڪئي وئي، عمران خان کي مي??يا پريڊيٽر جو خطاب مليو، ان کي اهو خطاب ان جي ??ياسي مخالفن يا پاڪستان جي ڪنهن اداري نه پر عالمي صحافتي ادارن اظ??ار راءِ جي ??زادي جي ??والي سان ڏنو. ان وقت هلندڙ پروگرام پيمرا جي ??رڊر سان هڪدم بند ڪيا ويندا هئا، صرف پيمرا چيئرمين جي ??حيحي سان نوٽيفڪيشن جاري ڪري صحافين ۽ چينلن تي پابندي لڳائي ويندي هئي. هن چيو ته گذريل دور ۾ صحافين کي گوليون هنيون ويون، انهن کي اغوا ڪيو ويو، انهن جا هلندڙ پروگرام بند ڪيا ويا ۽ انهن کي جيل موڪليو ويو. مريم اورنگزيب مير شڪيل الرحمان جو مثال ڏيندي چيو ته مير شڪيل کي ان ڪيس ۾ گرفتار ڪيو ويو جنهن ۾ هاڻي سڀئي آزاد ٿي چڪا آهن. هن کي نواز شريف کان سياسي انتقام وٺڻ لاءِ نيب جي ڪيس ۾ جيل موڪلي اهو پيغام ڏنو ويو ته جيڪڏهن هي جيل وڃي سگهي ٿو ته پوءِ مي??يا جي ٻين ماڻهن تي به ڪيس ٺهي سگهن ٿا. عمران خان جي ??ور دوران پي ايم ڊي اي جو ڪارو قانون لاڳو ڪري مي??يا جي ??بان بند ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي وئي. هن چيو ته گذريل چئن سالن ۾ اسان ڏٺو ته ان وقت جو سڌ سماءَ وارو وزير صحافين کي چماٽون هڻندو هو ۽ ڌمڪيون ڏيندو هو ته مان ڏسي وٺندس ته پي ايم ڊي اي قانون ڪيئن منظور نٿو ٿئي، وفاقي وزير چيو ته اپريل 2022ع ۾ جڏهن مون کي سڌ سماءَ وارو عهدو مليو ته 23 اپريل 2022ع تي جوائنٽ ايڪشن ڪميٽي سان منهنجو پهريون اجلاس منعقد ٿيو. پي بي اي، اي پي اين ايس، سي پي اين اي، ايمنڊ، پي ايف يو جي ??ا نمائندا ان ايڪشن ڪميٽي ۾ شامل هئا، انهن سڀني تنظيمن جو شڪريو ادا ڪيان ٿي. انهن پيمرا ترميمي بل 2023ع جي ??ياري ۾ منهنجي معاونت ڪئي، هن چيو ته اسان پهريون ڀيرو پيمرا قانون ۾ سڀني مي??يا تنظيمن جي معاونت سان ڊس انفارميشن ۽ مس انفارميشن جي ??شريح کي شامل ڪيو. اسان ان فرق کي واضح ڪيو ته مس انفارميشن ۽ ڊس انفارميشن ۾ ڪهڙو فرق آهي. هن چيو ته اخباري ملازمن لاءِ آءِ ٽي اين اي موجود هو، پر اليڪٽرانڪ مي??يا جي ملازمن جي ??قن جي ??حفظ لاءِ ڪو به فورم موجود نه هو. صحافين کي سياسي بنيادن تي نوڪرين مان ڪڍيو ويو، اسان صحافين ۽ مي??يا ورڪرن جي ??قن جي ??حفظ لاءِ گڏجي ويٺاسين، هن چيو ته پيمرا ترميمي بل گڏيل قومن جي ??نساني حقن واري ڪميٽي جي منظور ٿيل قراردادن ۽ صحافين جي مشاورت سان ٺاهيو آهي، ان بل ۾ برطانيه، ملائيشيا، فلپائن، سنگاپور، فرانس، انڊيا، برازيل، روس، يورپي يونين، آسٽريليا جهڙن ملڪن ۾ مي??يا جي ??والي سان موجود قانون کي ڏسندي شقون شامل ڪيون ويون. هن چيو ته يو اين جي ??نساني حقن واري ڪميٽي جي قراردادن مطابق بل کي تيار ڪيو ويو، اڄ ڪجهه ماڻهن کي انهي لاءِ تڪليف ٿي رهي آهي ته اهو بل ٺهيو ڪيئن، ڪهڙي ريت سڄي مي??يا ان تي متفق آهي، پيمرا (ترميمي) بل 2023ع ۾ ترميمن جي ??والي سان وفاقي وزير چيو ته ان بل جو جائزو ورتو ويو آهي، هن مي??يا کي پيمرا آرڊيننس 2002 ۽ پيمرا (ترميمي) بل 2023ع جو ورتل جائزو به ڏيکاريو. هن چيو ته پيمرا جي ??روعات ۾ براڊ ڪاسٽنگ جي مواد ۾ ترميم ڪئي وئي آهي، جنهن ۾ خبر جي ??اءِ تي تصديق ٿيل خبر، برداشت، معاشي ۽ توانائي جي ??رقي، ٻارن بابت مواد، رانديون، مذهبي هم آهنگي ۽ ٽيڪنالاجي کي شامل ڪيو ويو آهي. هن چيو ته عوام جي ??فريح، تعليم ۽ ڄاڻ جي ??ائري کي وڌايو ويو آهي. هن چيو ته پيمرا جي ??روعات ۾ شق 5 ۾ ترميم ڪري اليڪٽرانڪ مي??يا کي ملازمن جي وقت سر پگهارن جي ??دائگي جو پابند بڻايو ويو آهي. 20 اي جي نئين شق ۾ اليڪٽرانڪ مي??يا جي ملازمن کي پگهارن جي وقت سر ادائگي جو پابند به بڻايو ويو آهي. 20 بي جي نئين شق ۾ اليڪٽرانڪ مي??يا کي پيمرا ۽ شڪايتن واري ڪائونسل جي پگهارن جي وقت سر ادائگي جي ??ڀني فيصلن، حڪمن جي پاسداري جو پابند بنايو ويو آهي، پگهارن جي ??دم ادائگي تي وفاقي ۽ صوبائي سطح تي حڪومتي اشت??ار لاڳاپيل اليڪٽرانڪ مي??يا کي فراهم نه ڪيا ويندا. هن چيو ته بل ۾ صحافي جي ??عريف ۾ مي??يا ورڪرز کي شامل ڪيو ويو آهي. لائسن رکندڙ مي??يا هائوس جو ملازم چاهي اهو ڊيسڪ تي هجي يا ڊي ايس اين جي ۾ ويٺل هجي يا ڪيمرا مين هجي ??هو مي??يا ورڪر جي ??شريح ۾ شامل هوندو. هن چيو ته مس انفارميشن ۽ ڊس انفارميشن جي ??والي سان ترميم ڪئي وئي آهي. مس انفارميشن ۽ ڊس انفارميشن مٿان ان کان پهرين 2002ع جي قانون ۾ هتڪ عزت جي ??شريح موجود آهي. ان قانون تحت متاثر شخص کي عدالت سان رجوع ڪرڻو پوندو هو، اسان ان بل ۾ ڊس انفارميشن جي ??شريح کي شامل ڪيو. ڊس انفارميشن مان مراد اها خبر آهي جيڪا تصديق جوڳي نه هجي، گمراهه ڪندڙ، ڪوڙي، هٿ ٺوڪي، ۽ جعلي هجي ??هڙي خبر ڊس انفارميشن سڏرائيندي جيڪا ڪنهن ذاتي، سياسي يا مالي مفاد خاطر يا ڪنهن کي هراسان ڪرڻ لاءِ ڏني وئي هجي. لاڳاپيل شخص جو موقف وٺڻ کان سواءِ ڏنل خبر ڊس انفارميشن جي ??شريح ۾ شامل هوندي. متاثر شخص جو موقف به ان ئي نمايان انداز ۾ نشر ٿيندو يا ان کي ڪوريج ڏني ويندي. جهڙي طرح ان خلاف ڊس انفارميشن ۾ ڏنل هوندي. هن چيو ته مس انفارميشن مان مراد اهو مواد آهي جيڪو جاچ کان پوءِ ڪوڙو ثابت ٿئي يا غلطي سان نشر ٿيو هجي، هن چيو ته ڊس انفارميشن ۽ مس انفارميشن جو تعين ڪندي چينل تي پابندي صرف پيمرا چيئرمين لڳائيندو هو، هاڻي ان جو تعين ٽه رڪني ڪميٽي ڪندي ۽ ان جو فيصلو پيمرا جي ڪائونسل آف ڪمپلينٽ ڪندي . هن چيو ته مي??يا ورڪرز ڪائونسل آف ڪمپلينٽ ۾ پنهنجي مسئلن جي ??والي سان شڪايتون ڪري سگهن ٿا، اهي شڪايتون ڪائونسل هر صوبي ۾ موجود هوندي. هن چيو ته پيمرا چيئرمين کان اختيار وٺي ڪميٽي ميمبرن ۽ ڪائونسل آف ڪمپلينٽ کي ڏنا ويا آهن. ڪنهن به چينل کي معطل ڪرڻ، پابندي لڳائڻ يا لائسن جاري ڪرڻ جو پيمرا چيئرمين جو اختيار ختم ڪيو ويو آهي. هن چيو ته ان کان اڳ پيمرا اند?? ميڊيا جي نمائندگي موجود نه هئي، پهريون ڀيرو پي ايف يو جي ۽ ورڪنگ جرنلسٽس کي نمائندگي ڏني وئي آهي، جڏهن ته پيمرا اٿارٽي ۾ اهم عهدن تي ٻن عورتن جي ??موليت کي يقيني بڻايو ويو آهي. هن چيو ته پيمرا ترميمي بل 2023ع ۾ پهريون ڀيرو مي??يا کي فيصلي سازي جي ??راڪت ڏني وئي آهي. ريگوليشن کي ڪو ريگوليشن ۾ تبديل ڪيو ويو آهي. مي??يا جا اسٽيڪ هولڊرز، صحافي ۽ صحافتي تنظيمن جي پيمرا ۾ نمائندگي هوندي ته ڊس انفارميشن ۽ مس انفارميشن جي ??والي سان قانون جو غلط استعمال نه ٿي سگهندو.